هیچ محصولی یافت نشد.

رله‌ ضربه ای، یکی از کاربردی‌ترین المان‌ها در مدارات الکتریکی مختلف است که با به‌ کارگیری آن می‌تواند بسیار مفید باشد؛ اگر نیاز به کنترل یک یا چند مصرف‌کننده از چند نقطه را داشته باشید. این رله‌ها هم برای محافظت و هم برای بهبود عملکرد مدارات الکتریکی عادی و صنعتی به کار گرفته می‌شوند و البته استفاده درست از این المان‌ها نیز بسیار مهم است. به شکل کلی، شناخت بهتر رله ضربه ای می‌تواند در اجرای آن به شکل دست بسیار کمک‌کننده باشد. فروشگاه آرتا صنعت، با تامین موجودی کاملی که از ین محصول انجام داده، آماده ارائه انواع مختلف رله ضربه ای به شما همراهان گرامی است. در صورتی ‌که مشتاق به کسب اطلاعات بیشتر درباره رله ضربه ای و عملکرد آن هستید، تا انتهای این نوشته از آرتا صنعت همراه ما باشید.

رله ضربه ای چیست؟ حافظه الکتریکی مدارهای شما

در تعریف آکادمیک، رله ضربه ای که با نام رله حافظه‌دار نیز شناخته می‌شود، وظیفه معکوس کردن حالت تیغه‌ها را در زمان فشردن شستی بر عهده دارد. با فشردن شستی در اولین بار و تحریک شدن بوبین رله، جریان برق در خروجی رله به صورت دائمی وصل شده و سپس در مرحله بعد با فشردن همان شستی یا شستی‌های موازی با آن، مدار قطع می‌شود. به عبارت دیگر می‌توان گفت که با هر بار تحریک بوبین، وضعیت رله معکوس یا اصطلاحاً سوییچ می‌شود. عملکرد این رله‌ها با رله‌های عادی کاملاً متفاوت است؛ در رله‌های عادی برای تحرک تیغه باید یک سطح ولتاژ به بوبین رله اعمال شود و در صورت تغییر سطح ولتاژ، حالت رله به فرم اولیه باز می‌گردد. با توجه به این موضوع، نمی‌توان از رله‌های عادی به هیچ وجه در کاربری‌های مخصوص رله ضربه ای استفاده کرد.

عملکرد رله ضربه ای به چه صورت است؟

عملکرد کلی رله‌ها به این شکل است که بر اساس یک ورودی، با استفاده از ‌یک تیغه شرایط مدار را سوییچ می‌کنند یا به بیان ساده‌تر، جریان برق را قطع و وصل می‌کنند. اساس عملکرد رله‌ ضربه ای یک سیگنال است؛ به گونه‌ای که با یک بار تحریک رله توسط یک سیگنال، شرایط تیغه خروجی رله معکوس می‌شود. در صورتی ‌که رله در حالت اتصال باشد و پایه ورودی به خروجی اتصال داشته باشد با یک بار تحریک بوبین توسط یک پالس، رله غیر فعال شده و اتصال بین ورودی و خروجی قطع می‌شود و با یک پالس دریافتی دیگر توسط رله، دوباره ورودی به خروجی رله متصل می‌شود. این عملکرد خاص رله ضربه ای را می‌توان با بهره‌گیری از کلید‌های موازی کنترل کرد.

رله های ضربه ای چگونه می‌توانند وضعیت خود را در صورت قطع برق حفظ کنند؟

رله های ضربه ای از یک مکانیسم الکترومغناطیسی برای تغییر وضعیت کنتاکت‌های خود استفاده می‌کنند. پس از تحریک رله، هسته آهنی آن مغناطیسی شده و کنتاکت‌ها را به حالت جدید خود جابجا می‌کند. تا زمانی که جریان برق در بوبین رله وجود داشته باشد، هسته آهنی مغناطیسی باقی می‌ماند و کنتاکت‌ها در حالت جدید خود قفل می‌شوند. در صورت قطع برق، هسته آهنی رله خاصیت مغناطیسی خود را از دست می‌دهد و کنتاکت‌ها به حالت قبلی خود باز می‌گردند.

چگونه می‌توان از رله های ضربه ای برای ایجاد مدارهای فرمان پیچیده استفاده کرد؟

رله های ضربه ای را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی برای ایجاد مدارهای فرمان پیچیده به کار برد. چند نمونه از این روش‌ها عبارت‌اند از:
  • استفاده از رله های ضربه ای به صورت ترکیبی: می‌توان از چند رله ضربه ای به صورت ترکیبی برای ایجاد مدارهای فرمان پیچیده استفاده کرد. به عنوان مثال، می‌توان از یک رله ضربه ای برای فعال کردن رله‌های دیگر استفاده کرد.
  • استفاده از رله های ضربه ای با تأخیر: می‌توان از رله های ضربه ای با تأخیر برای ایجاد توابع زمانی در مدار فرمان استفاده کرد. به عنوان مثال، می‌توان از رله های ضربه ای با تأخیر برای روشن و خاموش کردن چراغ‌ها با تأخیر زمانی استفاده کرد.
  • استفاده از رله های ضربه ای با کنتاکت‌های متعدد: می‌توان از رله های ضربه ای با کنتاکت‌های متعدد برای کنترل چندین مدار مجزا استفاده کرد. به عنوان مثال، می‌توان از رله های ضربه ای با کنتاکت‌های متعدد برای کنترل روشنایی، تهویه و موتورها در یک ساختمان استفاده کرد.

کاربردهای رله ضربه ای در دنیای مدرن

به صورت کلی، رله ضربه ای برای المان‌هایی که از چند نقطه باید کنترل شوند کاربرد دارند که در مدارات معمولی عموماً سیستم‌های روشنایی و در مدارات صنعتی المان‌های مختلفی مانند موتورهای الکتریکی را می‌توان به خوبی از طریق این رله‌ها کنترل کرد. این رله‌ها دارای کاربرد اختصاصی نیستند و به منظور هدف خاصی طراحی نشده‌اند و هر جا که نیاز به کنترل المان‌ها از چند نقطه بود، می‌توان از رله ضربه ای استفاده کرد. رله ضربه ای با یک بار تحریک، وضعیت کنتاکت‌های آن تغییر می‌کند و تا زمانی که دوباره تحریک نشود، وضعیت خود را حفظ می‌کند. این رله‌ها در کاربردهای مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می‌شوند.  

رله ضربه ای (روشنایی)

رایج‌ترین کاربرد رله های ضربه ای در روشنایی، برای کنترل لامپ‌ها از چند نقطه مختلف مانند راه‌پله‌ها، پارکینگ‌ها، و اماکن عمومی است. در این حالت، با فشردن هر بار شستی، رله تحریک شده و وضعیت لامپ تغییر می‌کند. رله های ضربه ای می‌توانند برای کنترل روشنایی معابر و خیابان‌ها به صورت اتوماتیک و با استفاده از سنسورها یا تایمر مورد استفاده قرار گیرند. فرض کنید می‌خواهید لامپ راه‌پله یک ساختمان را از طبقات مختلف روشن و خاموش کنید. در این حالت می‌توانید از یک رله ضربه ای و چند شستی در هر طبقه استفاده کنید. با فشردن هر بار شستی، رله تحریک شده و وضعیت لامپ به روشن یا خاموش تغییر می‌کند.

رله ضربه ای (موتورها)

رله های ضربه ای می‌توانند برای راه‌اندازی و توقف موتورهای الکتریکی با استفاده از شستی یا فرمان‌های دیگر به کار ‌روند. همچنین با استفاده از رله های ضربه ای و کنتاکتورها می‌توان جهت چرخش موتورهای الکتریکی را تغییر داد. برای مثال می‌خواهید یک موتور الکتریکی را با استفاده از شستی راه‌اندازی و توقف کنید. در این حالت می‌توانید از یک رله ضربه ای و یک کنتاکتور استفاده کنید. با فشردن شستی، رله تحریک شده و کنتاکتور را فعال می‌کند، که در نهایت باعث راه‌اندازی موتور می‌شود. برای توقف موتور، کافی است دوباره شستی را فشار دهید تا رله غیرفعال شده و کنتاکتور قطع شود.

چه نوع رله های ضربه ای برای راه‌اندازی و توقف موتور الکتریکی مناسب هستند؟

رله های ضربه ای با توجه به نوع موتور و ولتاژ و جریان آن انتخاب می‌شوند. به طور کلی، رله های ضربه ای با قدرت تحمل جریان بالا برای راه‌اندازی موتورهای الکتریکی مناسب هستند.

سیستم‌های امنیتی

رله های ضربه ای در سیستم‌های دزدگیر برای فعال و غیرفعال کردن آژیرها و سایر تجهیزات امنیتی به کار می‌روند. از رله های ضربه ای می‌توان برای کنترل تردد در مکان‌های مختلف مانند درب‌های ورودی و خروجی استفاده کرد. اگر می‌خواهید یک سیستم دزدگیر برای منزل خود نصب کنید، می‌توانید از یک رله ضربه ای برای فعال و غیرفعال کردن آژیر دزدگیر استفاده کنید. با فعال شدن سیستم دزدگیر، رله تحریک شده و آژیر به صدا در می‌آید. برای غیرفعال کردن سیستم دزدگیر، کافی است رمز عبور را وارد کنید تا رله غیرفعال شده و آژیر خاموش شود. همچنین برای کنترل تردد در درب ورودی یک ساختمان نیز می‌توان از رله ضربه ای استفاده کرد. در این حالت می‌توانید از یک رله ضربه ای، یک قفل برقی و یک کارت‌خوان استفاده کنید. با کشیدن کارت تردد، رله تحریک شده و قفل برقی باز می‌شود. پس از عبور شخص، رله به طور خودکار غیرفعال شده و قفل برقی بسته می‌شود.

رله های ضربه ای چگونه در سیستم‌های امنیتی مانند دزدگیرها به کار می‌روند؟

در سیستم‌های دزدگیر، رله های ضربه ای برای فعال و غیرفعال کردن آژیر و سایر تجهیزات امنیتی به کار می‌روند. با فعال شدن سیستم دزدگیر، رله تحریک شده و آژیر به صدا در می‌آید. برای غیرفعال کردن سیستم دزدگیر، کافی است رمز عبور را وارد کنید تا رله غیرفعال شده و آژیر خاموش شود. در سیستم‌های امنیتی از دو نوع رله خروجی و ورودی استفاده کنید.
  • رله خروجی: این نوع رله برای فعال کردن آژیر و سایر تجهیزات امنیتی مانند چراغ هشداردهنده استفاده می‌شود. با فعال شدن سیستم دزدگیر، رله خروجی تحریک شده و آژیر به صدا در می‌آید و چراغ هشداردهنده روشن می‌شود.
  • رله ورودی: این نوع رله برای دریافت سیگنال از سنسورها و آشکارسازها استفاده می‌شود. با فعال شدن سنسورها، رله ورودی تحریک شده و سیگنال را به مدار فرمان دزدگیر ارسال می‌کند.

 سایر کاربردها رله ضربه ای

رله های ضربه ای می‌توانند برای کنترل پمپ‌ها و سیستم‌های آبیاری به کار ‌روند. همچنین از رله های ضربه ای می‌توان برای کنترل سیستم‌های تهویه مطبوع و فن‌ها استفاده کرد. رله های ضربه ای در تابلوهای برق برای کنترل مدارهای مختلف و فرمان‌های الکتریکی به کار می‌روند.

مشخصات رله ضربه ای؛ واکاوی دقیق رله ضربه ای

مانند هر رله دیگری، رله ضربه ای که دارای مشخصات فنی مختلفی است که در هنگام خرید این محصول باید به تمامی این موارد توجه کنید. توجه داشته باشید که مواد مذکور مشخصات نامی هستند که بر روی بدنه رله‌ها درج می‌شوند و ممکن است در عملکرد واقعی، حدودی خطا هم وجود داشته باشد. این مشخصات فنی را در ادامه بیشتر بررسی کرده‌ایم. 

ولتاژ مدار فرمان

بوبین رله با یک میزان مشخصی از ولتاژ فعال شده یا اصطلاحاً می‌تواند تحریک را تشخیص دهد. این ولتاژ دارای یک حد مشخصی است که تا یک مقدار کم‌تر و بیشتر از آن هم قابل تشخیص هستند اما در صورتی ‌که ولتاژ خیلی پایین‌تر از ولتاژ مدار فرمان باشد تحریک صورت نگرفته و ولتاژ شناسایی نمی‌شود و در صورتی ‌که ولتاژ خیلی بالا‌تر باشد، بوبین رله خواهد سوخت.

رله ضربه ای (جریان نامی)

حداکثر جریان مجاز برای عبور از تیغه‌ها را جریان نامی می‌گویند. به صورت کلی هر جسمی که برای عبور جریان الکتریکی استفاده شود توجه به حداکثر جریان قابل تحمل برای آن اهمیت دارد چرا که اگر آن جریان بیش از حد مجاز شود، مسیر داغ شده و احتمالاً ذوب خواهد شد. در خرید رله ضربه ای توجه داشته باشد همیشه میزان جریان نامی رله بالاتر از حداکثر جریانی باشد که قصد عبور دادن آن از تیغه‌های رله را دارید.

حالت اولیه کنتاکت‌های رله

نه‌تنها رله ضربه ای، بلکه همه انواع رله دارای دو حالت اولیه برای تیغه اصلی هستند. این دو حالت عبارت است از:
  • حالتNC  (Normally close): رله‌های NC به شکل طبیعی و بدون تحریک بسته هستند و به عبارت دیگر، تیغه مسیر جریان را متصل نمی‌کند و رله خاموش است
  • حالت NO (Normally open): در این حالت رله‌ها به شکل عادی و بدون تحریک باز هستند و جریان برق را منتقل می‌کنند و به عبارت دیگر رله روشن است
رله ضربه ای معمولاً از نوع NO است و انتخاب نوع مد نظر هم باید بر اساس مدار میزبان رله و نیاز‌های کاربر باشد. البته که نیازی نیست خیلی روی این موضوع حساسیت به خرج بدهید چرا که برای یک نوع مدار هر دو نوع رله قابل اجرا هستند.

اجزای داخلی رله ضربه ای؛ جز به جز

بر خلاف تصوراتی که احتمالاً دارید، رله‌ ضربه ای دارای ساختار خیلی پیچیده‌ای نیست و تمام فرایند اتصال و قطع کردن را با استفاده از مکانیکی بسیار ساده انجام می‌دهد. البته که ممکن است جزئیات ساختار داخلی رله‌های تولید شده توسط برند‌های مختلف با هم متفاوت باشند اما به شکل کلی، تمامی رله‌ها از یک ساختار مشترک استفاده می‌کنند. در ادامه برخی از اجزای رله ضربه ای را بررسی کرده‌ایم.

رله ضربه ای (بوبین)

مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش هر نوع رله‌ای، بوبین است که به اشتباه به آن سیم‌پیچ هم گفته می‌شود. این بوبین که با ولتاژ تحریک می‌شود، وظیفه روشن یا خاموش کردن رله و کنترل کردن تیغه را دارد. رله ضربه ای از یک بوبین با هسته آهنی ساخته می‌شود که در اغلب نمونه‌ها یک اهرم در بالای بوبین وجود دارد. با اتصال بوبین به منبع تغذیه، خاصیت الکترومغناطیسی در بوبین به وجود می‌آید و اهرم به طرف بوبین کشیده می‌شود و باعث تغییر وضعیت در تیغه‌های رله ضربه ای می‌شود.

رله ضربه ای (تیغه اصلی)

هر رله دارای یک تیغه است که سوییچ کردن وضعیت را بر عهده دارد. این تیغه‌ها با تحریک بوبین وضعیت خود را بین پایه‌ها تغییر داده و جریان ببر را قطع یا وصل می‌کنند.

رله ضربه ای (فنر بازگشت)

تیغه رله با تحریک بوبین وضعیت اصلی خود را تغییر داده و وضعیت جدیدی به خود می‌گیرد اما عکس این اتفاق با تحریک مجدد اتفاق نمی‌افتد؛ البته بدون فنر بازگشت! فنر‌های بازگشت از طریق یک مکانیسم خاص وظیفه دارند که تیغه رله ضربه ای را به حالت اولیه بازگردانند.

تفاوت کنتاکتور با رله ضربه ای؛ نبرد دو غول در مدار فرمان

عملکرد نهایی، رله ضربه ای و کنتاکتور شبیه به هم است؛ البته با یک تفاوت کوچک! در کنتاکتورها به منظور تغییر دادن حالت تیغه‌ها، باید با فشردن شستی، ولتاژ به دو سر بوبین اعمال شود، پس از رها کردن شستی کنتاکتور به حالت اولیه خود برمی‌گردد. به منظور جلوگیری از این اتفاق به یک تیغه کمکی که به نام تیغه خود نگهدار شناخته می‌شود و یک شستی استپ نیاز داریم. با بهره‌گیری از این دو کلید و با فشردن شستی استارت کنتاکتور فعال می‌شود و در حالت فعال باقی می‌ماند و با فشردن شستی استپ کنتاکتور غیر فعال می‌شود. برای اینکه بتوان کاربرد موثر کنتاکتور‌ها را به شکل راحت‌تر در اختیار داشت، رله‌ ضربه ای طراحی شده‌ است. البته در این بین یک تفاوت اصلی هم بین رله ضربه ای و کنتاکتور وجود دارد و آن هم جریان نامی است؛ جریان مجاز برای عبور از تیغه‌های رله ضربه ای از 10 تا 32 آمپر است در صورتی ‌که این مقدار در کنتاکتور‌ها معمولاً از 9 تا 1000 آمپر است. تفاوت دیگر عملکرد کم صدا‌تر رله‌ ضربه ای نسبت به کنتاکتور است و این امر به واسطه فعالیت مکانیکی کم‌تر در این رله‌ها امکان‌پذیر شده است.  چرا رله های ضربه ای در مقایسه با تریستورها سرعت پایین‌تری دارند؟ رله های ضربه ای از یک مکانیسم الکترومغناطیسی برای تغییر وضعیت کنتاکت‌های خود استفاده می‌کنند. این مکانیسم شامل یک هسته آهنی، یک بوبین و یک فنر است. زمانی که جریان برق از بوبین عبور می‌کند، هسته آهنی مغناطیسی شده و کنتاکت‌ها را به حالت جدید خود جابجا می‌کند. این فرآیند کمی زمان می‌برد، به همین دلیل رله های ضربه ای در مقایسه با تریستورها که از مکانیسم الکترونیکی برای قطع و وصل جریان استفاده می‌کنند، سرعت پایین‌تری دارند.

تفاوت بین رله‌ ضربه ‌ای و رله‌های معمولی

رله‌های معمولی با هر بار تحریک، وضعیت کنتاکت‌های آن‌ها تغییر می‌کند و تا زمانی که دوباره تحریک نشوند، به حالت قبلی خود باز نمی‌گردند. اما رله‌ ضربه‌ ای با هر بار تحریک، وضعیت کنتاکت‌های آن‌ها معکوس می‌شود و پس از تحریک، وضعیت خود را تا زمان تحریک مجدد حفظ می‌کنند. رله معمولی برای قطع و وصل مدار به طور مداوم، نیاز به تحریک مداوم دارند و در مدارهای فرمان ساده و کم‌مصرف استفاده می‌شوند. اما رله ضربه ای برای قطع و وصل مدار به طور مداوم، نیازی به تحریک مداوم ندارند و در مدارهای فرمان پیچیده و پر‌مصرف استفاده می‌شوند.

رمزگشایی انتخاب رله ضربه ای: نکات کلیدی برای خریدی هوشمندانه

رله ضربه ای محصولی ساده به نظر می‌رسد اما در عین حال، انتخاب نوع درست آن با چالش‌های زیادی همراه است. در خرید رله ضربه ای یک‌سری نکات وجود دارند که با در نظر گرفتن این فکت می‌توانید بهترین نوع ممکن را تهیه کنید. برخی از این نکات به شرح زیر هستند.

توجه به مشخصات نامی

برای انتخاب رله مناسب بر اساس مشخصات نامی محصول که بیشتر درباره آن صحبت شد، نیاز است تا در ابتدا تمامی انتظارات و مواردی مانند نوع مدار الکتریکی، مصرف‌کننده‌های موجود، تعداد کلید‌ها و برخی موارد دیگر را کاملاً دقیق بررسی کنید. رله ضربه ای با مشخصات نامناسب، نه‌تنها عملکرد مناسبی در مدار نخواهد داشت، بلکه حتی می‌تواند برای مصرف‌کننده‌ها خطرساز هم باشد. برآورد نیاز‌ها و بررسی مدار الکتریکی، امری است که باید به افراد متخصص و با تجربه بسپارید و توصیه می‌شود که اگر خودتان در این امر تخصص کافی را ندارید، حتماً از افراد متخصص مشاوره بگیرید.

تهیه نمونه با کیفیت

مانند هر محصول دیگری، برای خرید رله ضربه ای هم باید به کیفیت محصول توجه داشته باشید. انواع مختلفی از این محصول با برند‌های متفاوت در بازار وجود دارند و حتی در بازار می‌توانید محصولات تقلبی برند‌های معروف را هم پیدا کنید. تشخیص کیفیت و اصالت این محصول نیز کاری نیست که بدون تجربه و تخصص بتوانید انجام دهید و از این رو توصیه می‌شود که حتماً محصول را از فروشندگان معتبر تهیه کنید.

توجه به سلامت محصول

خرابی در رله ضربه ای امر خیلی رایجی نیست و کم‌تر پیش می‌آید که محصول نو خراب باشد. اما با این وجود توصیه می‌شود که پس از خرید و پیش از استفاده، حتماً محصول را تست کنید تا مشکل خاصی متوجه آن نباشد. همچنین با خرید از فروشندگان معتبر می‌توانید مطمئن باشید که امکان مرجوع کردن محصول خراب وجود خواهد داشت.

خرید رله ضربه ای با بهترین قیمت در سراسر کشور

همان‌طور که در ابتدا هم گفته شد، در فروشگاه آرتا صنعت طیف وسیعی از انواع مدل‌های رله ضربه ای با برند‌ها و مشخصات مختلف موجود است. شما مشتریان گرامی با خرید این محصول از آرتا صنعت، علاوه بر اینکه می‌توانید محصولات با اصالت را با قیمت مناسب تهیه کنید، همچنین خدماتی نظیر مشاوره رایگان خرید نیز در اختیارتان خواهد بود. برای خرید رله ضربه ای و دریافت محصول در هر کجای کشور، تنها کافی است که محصول مد نظر را در همین صفحه انتخاب کرده و فرایند خرید را تکمیل کنید.

کلام آخر: رله ضربه ای، انتخابی ایده آل برای مدارهای شما

استفاده از رله ضربه ای، بهترین و اصولی‌ترین راه برای کنترل مصرف‌کننده‌های مختلف از چند نقطه است. این رله‌ها به نحوی طراحی شده‌اند تا با هر بار سیگنال شخص، تحریک شده و اتصال را برقرار کنند و بار دیگر با دریافت همان سیگنال، ارتباط را قطع کنند و به همین واسطه به این رله‌ها رله حافظه‌دار نیز گفته می‌شود. با توجه به اهمیت این محصول در صنعت برق، ما را این نوشته کوشیدیم تا تمام جزئیات مربوط به رله ضربه ای را با شما در میان بگذاریم و امید است که مطالب مذکور برای شما مفید بوده باشند.